ΦΤΟΥ ΣΑΣ ΡΕ!!!!Σήμερα γίναμε μάρτυρες της ατέλειωτης και ασύλληπτης βαρβαρότητας που χρησιμοποιεί η κυβέρνηση των μνημονίων...
Σε υπ’ αριθμόν 1 κίνδυνο για τη δημόσια ασφάλεια εξελίσσεται πλέον η Ελληνική Αστυνομία, είτε δια της απουσίας της εκεί όπου οι πολίτες πραγματικά την χρειάζονται είτε δια της παρουσίας της όταν αυτή συνοδεύεται από άσκηση ωμής βίας εναντίον αθώων πολιτών. Και βεβαίως όλα αυτά, με την ανοχή -αν όχι την ενθάρρυνση- της εκάστοτε πολιτικής της ηγεσίας... Χθες το μεσημέρι η απεργιακή διαδήλωση βάφτηκε στο αίμα. Αυτό συνέβη επειδή κάποιοι βαθμοφόροι θεώρησαν ότι ο τρόπος για να αντιμετωπίσουν μια μικρή ομάδα ταραχοποιών ήταν να διατάξουν τους άνδρες των ΜΑΤ να εξαπολήσουν γενικευμένη επίθεση εναντίον των διαδηλωτών συνολικά! Αποτέλεσμα ήταν να υποστεί βαριές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις 31χρονος διαδηλωτής, να τραυματιστούν δεκάδες άλλοι και να πνιγεί –γι ακόμη μια φορά- το κέντρο της Αθήνας στα δακρυγόνα.
Η συγκέντρωση εργατικών σωματείων, συνδικαλιστικών ενώσεων καθώς και κομμάτων και οργανώσεων της Αριστεράς, ξεκίνησε λίγο μετά τις 11 π.μ. μπροστά στο Μουσείο, μερικές εκατοντάδες μέτρα από τη συγκέντρωση των ΓΣΕΕ – ΑΔΕΔΥ στο Πεδίον του Άρεως. Ακολούθησε πορεία προς τη Βουλή. Όταν οι διαδηλωτές έφθασαν στο Σύνταγμα, η άλλη συγκέντρωση που είχε διοργανωθεί εκεί στις 10 π.μ. από το ΠΑΜΕ (και που ήταν η ογκωδέστερη όλων), είχε ήδη λήξει.
Στο χώρο του Συντάγματος καταγράφηκαν και τα πρώτα επεισόδια, όταν κάποιοι διαδηλωτές από το μπλοκ των αντιεξουσιαστών άρχισαν να πετούν πέτρες και μπουκάλια με νερό σε αστυνομικούς που είχαν παραταχθεί μπροστά στη Βουλή και σε διπλανούς δρόμους. Πληροφορίες από αστυνομικούς κύκλους ανέφεραν και ρίψεις μολότοφ, κάτι που όμως δεν επιβεβαιώνεται (για τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή) από αυτόπτες μάρτυρες, στελέχη κομμάτων και οργανώσεων που πήραν μέρος στη διαδήλωση. Πρέπει να σημειωθεί ότι το μπλοκ των αντιεξουσιαστών ακολουθούσε με διαφορά αρκετών μέτρων το αντίστοιχο του ΚΚΕ (μ-λ). Λίγο πριν είχε περάσει το μπλοκ του ΕΕΚ, ενώ τους αντιεξουσιαστές ακολουθούσαν (επίσης με διαφορά αρκετών μέτρων) τα μαζικά μπλοκ του ΣΥΡΙΖΑ και της ΑΝΤΑΡΣΥΑ.
"Άγρια αναίτια επίθεση"
Γύρω στις 2 μ.μ., στην αρχή της Πανεπιστημίου, αρχικά μέχρι Βουκουρεστίου και σε λίγο μέχρι και τα Προπύλαια, τα ΜΑΤ εξαπέλυσαν τυφλή επίθεση εναντίον όποιου αδιακρίτως συμμετείχε στην πορεία! Οι ροπαλιές από γκλομπ έπεφταν βροχή, το ίδιο και τα δακρυγόνα και οι χειροβομβίδες κρότου - λάμψης. Σύμφωνα δε με συγκεκριμένες καταγγελίες, πολλοί άνδρες των ΜΑΤ κρατούσαν τα γκλομπ ανάποδα, χτυπώντας με τη σιδερένια λαβή, κάτι που είναι παράνομο και απαγορεύεται αυστηρά!
Σε λίγα λεπτά το κέντρο της Αθήνας είχε πνιγεί από τα χημικά, ενώ δεκάδες απλοί πολίτες κείτονταν αιμόφυρτοι. Μεταξύ των τραυματιών, και πολλές γυναίκες, ίσως περισσότερες –κατ’ αναλογία- από κάθε άλλη φορά. 17 τραυματίες μεταφέρθηκαν στο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο της Νίκαιας και αρκετοί άλλοι (ανεξακρίβωτος ο αριθμός τους) στον Ευαγγελισμό, το ΚΑΤ, πιθανότατα και σε άλλα νοσοκομεία. Πιο σοβαρά χτυπήθηκε (κατά πάσα πιθανότητα, με σιδερένια λαβή γκλομπ) ένας διαδηλωτής 31 ετών που, σύμφωνα με μαρτυρίες, όχι μόνο δεν είχε κινηθεί κατά των Αστυνομικών, αλλά κρατούσε ένα από τα πανό της διαδήλωσης!
Ορισμένοι διαδηλωτές από το μπλοκ των αντιεξουσιαστών απάντησαν με μολότοφ, οι συγκρούσεις πήραν ακόμη μεγαλύτερη έκταση και τελικά το... έργο της επίθεσης στην πορεία ολοκληρώθηκε τις πρώτες απογευματινές ώρες, όταν -στο ύψος της Ομόνοιας- διαλύθηκαν και οι τελευταίες ομάδες διαδηλωτών.
Ο 31 χρονος μεταφέρθηκε στο Γενικό της Νίκαιας όπου υποβλήθηκε σε χειρουργική επέμβαση στον εγκέφαλο, αφού οι γιατροί διέγνωσαν βαριές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις και επισκληρίδιο αιμάτωμα. Ήδη νοσηλεύεται στην Εντατική, βρίσκεται σε κωματώδη κατάσταση και οι γιατροί θεωρούν κρίσιμα τα επόμενα 4-5 εικοσιτετράωρα. Από αργά το απόγευμα και ως την ώρα που γράφονται αυτές οι γραμμές, έξω από το νοσοκομείο συγκεντρώνεται πολύς κόσμος για να συμπαρασταθεί στον 31χρονο και να διαδηλώσει την οργή του για την αστυνομική βαρβαρότητα.
Οργισμένοι και οι γιατροί
Το περιστατικό προκάλεσε την οργισμένη αντίδραση και των ίδιων των γιατρών. Η Τοπική Επιτροπή της ΕΙΝΑΠ του Γενικού Νοσοκομείου Νίκαιας σε ανακοίνωση που εξέδωσε το απόγευμα, αναφέρει:
«Σήμερα γίναμε μάρτυρες της ατέλειωτης και ασύλληπτης βαρβαρότητας που χρησιμοποιεί η κυβέρνηση των μνημονίων προκειμένου να καταστείλει κάθε υγιή αντίδραση πολίτη που αντιστέκεται στα σχέδια που απεργάζεται το ξένο και ντόπιο κεφάλαιο και εφαρμόζουν πιστά οι υπηρέτες τους στη χώρα. Δεκάδες τραυματισμένοι – χτυπημένοι από τα ΜΑΤ διαδηλωτές διακομίστηκαν με το ΕΚΑΒ ή ήλθαν μόνοι τους στο νοσοκομείο μας.
Οι περισσότεροι με θλαστικά τραύματα στο κεφάλι. Ανάμεσά τους 30χρονος διαδηλωτής που διακομίστηκε σε βαριά, προθανάτιο κατάσταση, με ανισοκορία και τεράστιο επισκληρίδιο αιμάτωμα. Αυτήν τη στιγμή χειρουργείται από συναδέλφους μας που αγωνίζονται να σώσουν τη ζωή του. Καταγγέλλουμε την αστυνομική αυθαιρεσία και βαρβαρότητα. Καταγγέλλουμε όλα τα μέλη της ελληνικής Κυβέρνησης και τον πρωθυπουργό της χώρας για την δολοφονική απόπειρα ενάντια στον συγκεκριμένο συμπολίτη μας που είναι σε βαριά κατάσταση και κινδυνεύει η ζωή του, αλλά και ενάντια σε όλους τους άλλους διαδηλωτές. Η βία και η καταστολή ενάντια στο λαό που αντιστέκεται έχουν κοντά ποδάρια. Η κυβέρνηση, με την ασύστολη τακτική του βιασμού όλων των λαϊκών δικαιωμάτων που είναι απαραίτητα για την επιβίωση, αλλά και με την ωμή άσκηση βίας που άμεσα απειλεί τις ζωές συμπολιτών μας, το μόνο που καταφέρνει είναι να μεγαλώνει το πείσμα και την απόφαση που έχουμε πάρει να αγωνιστούμε μέχρις εσχάτων για να έχει ο λαός μας ψωμί, παιδεία και ελευθερία. Δεν θα ησυχάσουμε μέχρις ότου τιμωρηθούν οι ένοχοι της δολοφονικής απόπειρας! Δεν θα ησυχάσουμε μέχρις ότου κερδίσει ο λαός μας όλα όσα δικαιούται».
Καθυστερημένη η ΕΛ.ΑΣ.
Η Αστυνομία πάντως, μάλλον άργησε να αντιληφθεί την έκταση της σοβαρότητας των γεγονότων. Η πρώτη της ανακοίνωση εκδόθηκε από την ΓΑΔΑ και έκανε λόγο μόνο για 30 προσαγωγές, εκ των οποίων οι 12 μετατράπηκαν σε συλλήψεις, για μερικούς τραυματίες αστυνομικούς και για υλικές ζημιές:
«Κατά τη διάρκεια των σημερινών (11.05.2011) συγκεντρώσεων, πορειών και εκδηλώσεων στο κέντρο της Αθήνας προκλήθηκαν επεισόδια, ύστερα από επιθέσεις κατά των αστυνομικών δυνάμεων, με τη ρίψη μολότοφ, πετρών, κλπ, καθώς και τη χρήση σιδηρογροθιών, σφυριών και άλλων αντικειμένων.Προκλήθηκαν μικρές υλικές ζημιές στον υαλοπίνακα ενός (1) καταστήματος και σε τρία (3) οχήματα. Προσήχθησαν τριάντα (30) άτομα, εκ των οποίων συνελήφθησαν δώδεκα (12) για διάφορα αδικήματα (ρίψη μολότοφ, χρήση σιδηρογροθιών, απρόκλητες σωματικές βλάβες, κλπ).Κατά τη διάρκεια των επεισοδίων, τραυματίστηκαν δεκαπέντε (15) Αστυνομικοί».
Αργότερα όμως επανήλθε, τούτη τη φορά με ανακοίνωση από το Γενικό Αρχηγείο της ΕΛΑΣ, υποστηρίζοντας μεταξύ άλλων ότι δεν είχε ενημέρωση! Όπως αναφέρει «αμέσως μετά την ενημέρωση για τη διακομιδή σοβαρά τραυματισμένου ιδιώτη στο Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο Νίκαιας, με εντολή του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας, διατάχθηκε η διενέργεια έρευνας σε βάθος για να διακριβωθούν τα αίτια και οι συνθήκες τραυματισμού του, καθώς και το ενδεχόμενο ευθύνης Αστυνομικών. Η έρευνα διεξάγεται υπό την εποπτεία αρμοδίου Εισαγγελικού Λειτουργού. Στο Νοσοκομείο μετέβησαν ανώτατοι Αξιωματικοί της Ασφάλειας Αττικής συνοδευόμενοι από Εισαγγελέα. Στην έρευνα συμμετέχει και Ιατροδικαστής της αντίστοιχης Υπηρεσίας του Υπουργείου Δικαιοσύνης. Αντίστοιχες έρευνες, παρουσία Εισαγγελικών Λειτουργών, ενεργούνται και σε όσα Νοσοκομεία αναφέρθηκαν τραυματισμοί ιδιωτών».
Αντιδράσεις φορέων
Ανακοινώσεις εξέδωσαν και πολλοί φορείς, κόμματα και συνδικαλιστικές οργανώσεις. Λόγω της απεργίας στα ΜΜΕ δεν κατέστη δυνατή η ακριβής καταγραφή όλων των αντιδράσεων.
Σταχυολογούμε μόνο κάποιες:
► Αυτόνομη Παρέμβαση (συνδικαλιστική παράταξη που πρόσκειται στον ΣΥΡΙΖΑ και συμμετείχε στη συγκεκριμένη πορεία): «Σήμερα οι εργαζόμενοι με την μαζική συμμετοχή τους στην Γενική Απεργία και τις απεργιακές συγκεντρώσεις σε όλη τη χώρα, έδωσαν ηχηρό μήνυμα αντίστασης, στην καταστροφική αντιλαϊκή πολιτική της κυβέρνησης και της τρόικας. Απέναντι σε αυτό το κύμα οργής και αγανάκτησης, η Κυβέρνηση δεν χρησιμοποιεί μόνο τις κρυφές συνεννοήσεις και τα ψέματα για να περάσει την πολιτική της, αλλά διολισθαίνει καθημερινά και σε πιο αντιδημοκρατικές μεθόδους, με τη χρήση πρωτοφανούς βίας και τρομοκρατίας, που θυμίζουν άλλες εποχές. Ήδη ένας διαδηλωτής στην Αθήνα βρίσκεται σε κίνδυνο, ενώ δεκάδες έχουν μεταφερθεί σε Νοσοκομεία με σοβαρά τραύματα, από τη χρήση πρωτοφανούς βίας από τις δυνάμεις των ΜΑΤ. Η σκέψη όλων μας είναι σε αυτούς τους συναδέλφους και συναδέλφισσες απεργούς, που βρίσκονται τραυματίες στα Νοσοκομεία, ελπίζοντας στην γρήγορη αποκατάσταση της υγείας τους. Γίνεται πλέον αντιληπτό σε κάθε εργαζόμενο, σε όλο τον Ελληνικό λαό ότι η πολιτική των μνημονίων Κυβέρνησης ΕΕ και ΔΝΤ πρέπει να πάρουν τέλος. Έφτασε η ώρα αυτή η αντεργατική πολιτική μαζί με την επικίνδυνη Κυβέρνηση, να σαρωθούν από ένα μαζικό ενωτικό αγωνιστικό μέτωπο όλου του λαού και να ανοίξει ο δρόμος για μια άλλη πολιτική που έχουν ανάγκη οι εργαζόμενοι, ο λαός μας και η χώρα».
► ΚΚΕ (μ-λ) (το μπλοκ του ήταν από τα πρώτα που δέχθηκαν την επίθεση των ΜΑΤ): "Το ΚΚΕ(μ-λ) καταγγέλλει στον ελληνικό λαό το δολοφονικό χτύπημα της απεργιακής διαδήλωσης της 11ης Μάη στην Αθήνα. Το μπλοκ της Ταξικής Πορείας, αλλά και άλλα μπλοκ δέχτηκαν την απρόκλητη και μανιασμένη επίθεση των ΜΑΤ, που περικύκλωσαν τη διαδήλωση και με γκλομπ και δακρυγόνα επιχείρησαν να τη διαλύσουν. Το αποτέλεσμα ήταν ο τραυματισμός αρκετών διαδηλωτών, πολλοί από τους οποίους διακομίστηκαν σε νοσοκομεία, ένας, μάλιστα, με σοβαρό χτύπημα στο κεφάλι που χρειάστηκε να χειρουργηθεί άμεσα. Είναι φανερό ότι η κυβέρνηση γνωρίζει πολύ καλά ότι η πολιτική του μνημονίου και το νέο πακέτο σκληρών αντιλαϊκών μέτρων που ετοιμάζει θα συναντήσουν την αντίσταση του λαού και της νεολαίας. Και, εκτελώντας πιστά τις εντολές του ΔΝΤ και της ΕΕ, προσπαθεί να στείλει το μήνυμα ότι δε θα επιτρέψει την παραμικρή αντίδραση από το λαό. Ο λαός, όμως, δε μπορεί να δεχτεί αυτή την επίθεση. Η μαζική συμμετοχή του στους αγώνες ενάντια σε αυτήν την πολιτική είναι η μόνη απάντηση στην κρατική καταστολή, αλλά και η μόνη του δυνατότητα για να υπερασπιστεί τα στοιχειώδη του δικαιώματα".
► Συνέλευση Αντίστασης και Αλληλεγγύης Κυψέλης- Πατησίων (γνωστή για τις κινητοποιήσεις της στο Πάρκο Κύπρου, μέλος της είναι ο 31 χρονος τραυματίας): «Στην απεργιακή πορεία της 11ης Μάη χιλιάδες άνθρωποι διαδήλωσαν για άλλη μια φορά ενάντια στα αντεργατικά και αντικοινωνικά μέτρα που επιβάλλουν το κράτος σε συνεργασία με το Δ.Ν.Τ., την Ε.Ε. και την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, ωθώντας όλο και μεγαλύτερα κομμάτια της κοινωνίας στη φτώχεια, την ανεργία, την εξαθλίωση και τον αποκλεισμό.
Από την αρχή της πορείας οι δυνάμεις καταστολής είχαν δημιουργήσει έναν ασφυκτικό κλοιό γύρω της δείχνοντας για μια ακόμα φορά την πρόθεση των κυρίαρχων να ανακόψουν με ωμή βία και καταστολή την κοινωνική οργή και αντίσταση. Ενώ ένα μεγάλο μέρος της πορείας είχε περάσει από το Σύνταγμα μπροστά από τη Βουλή και κατευθυνόταν προς τα Προπύλαια, τα μπλοκ συνελεύσεων γειτονιάς, ταξικών σωματείων βάσης, αναρχικών/αντιεξουσιαστών και οργανώσεων της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς, δέχτηκαν τη δολοφονική επίθεση των δυνάμεων καταστολής που όρμηξαν λυσσασμένα πάνω στους διαδηλωτές ρίχνοντας βροχή δακρυγόνων, ασφυξιογόνων και κροτίδων λάμψης, χτυπώντας τους άγρια και τραυματίζοντας δεκάδες.
Σε αυτό το κομμάτι της διαδήλωσης, στην οδό Πανεπιστημίου, βρισκόταν και η Συνέλευση Αντίστασης και Αλληλεγγύης Κυψέλης/Πατησίων τη στιγμή που δέχτηκε και αυτή μαζί με τα υπόλοιπα μπλοκ τη δολοφονική επίθεση των ΜΑΤ, με αποτέλεσμα ο σύντροφός μας Γιάννης Κ., που κρατούσε το πανό της Συνέλευσης, να τραυματιστεί σοβαρά. Χτυπημένος και με αίματα στο κεφάλι άρχισε να απομακρύνεται μαζί με μια άλλη διαδηλώτρια από την Πανεπιστημίου που πνιγόταν στα δακρυγόνα για να πάει σε κάποιο ασφαλές σημείο, όπως έκαναν και άλλοι χτυπημένοι διαδηλωτές. Κατηφόρισαν την οδό Αμερικής και στο ύψος της Σταδίου, μπήκαν σε μια στοά όπου ήταν παρόντες εργαζόμενοι που τον είδαν να αιμορραγεί, τους είπε το όνομά του και ότι ήταν στο μπλοκ της ΣΑΚΑΚΠ που μόλις είχε δεχτεί επίθεση στην Πανεπιστημίου. Όταν άρχισε να χάνει τις αισθήσεις του και να αιμορραγεί και από το αυτί, η κοπέλα που τον συνόδευε κάλεσε ασθενοφόρο το οποίο έφτασε στην οδό Σταδίου όπου τον παρέλαβε. Ο σύντροφος μεταφέρθηκε στο Γ.Ν. Νίκαιας με εσωτερική αιμορραγία στο κεφάλι, χειρουργήθηκε άμεσα και νοσηλεύεται στην εντατική σε κρίσιμη κατάσταση. Στην προσπάθειά τους οι κυρίαρχοι να καταπνίξουν τις κοινωνικές αντιστάσεις, δεν διστάζουν, επιστρατεύοντας όπως πάντα τους ένστολους δολοφόνους τους, να θέσουν σε κίνδυνο ακόμα και την ίδια τη ζωή των αγωνιζόμενων ανθρώπων. Σαν Συνέλευση συνεισφέρουμε με τις δυνάμεις μας στους αυτοοργανωμένους αδιαμεσολάβητους κοινωνικούς αγώνες που είναι μια ζωντανή πραγματικότητα σε κάθε γωνιά της πόλης, και μαζί με χιλιάδες άλλους αγωνιζόμενους ανθρώπους συμμετέχουμε στις απεργιακές κινητοποιήσεις. Καμιά απόπειρα καταστολής και τρομοκράτησης δεν είναι ικανή να μας κάνει να σιωπήσουμε. Στεκόμαστε αλληλέγγυοι στο πλευρό του συντρόφου μας Γιάννη Κ. που νοσηλεύεται σε κρίσιμη κατάσταση και σε όλους τους τραυματισμένους και συλληφθέντες διαδηλωτές της απεργιακής πορείας της 11ης Μάη. Συνεχίζουμε στο δρόμο! Συνεχίζουμε ανυποχώρητοι! Για μια κοινωνία ισότητας, αλληλεγγύης, ελευθερίας».
Από την αρχή της πορείας οι δυνάμεις καταστολής είχαν δημιουργήσει έναν ασφυκτικό κλοιό γύρω της δείχνοντας για μια ακόμα φορά την πρόθεση των κυρίαρχων να ανακόψουν με ωμή βία και καταστολή την κοινωνική οργή και αντίσταση. Ενώ ένα μεγάλο μέρος της πορείας είχε περάσει από το Σύνταγμα μπροστά από τη Βουλή και κατευθυνόταν προς τα Προπύλαια, τα μπλοκ συνελεύσεων γειτονιάς, ταξικών σωματείων βάσης, αναρχικών/αντιεξουσιαστών και οργανώσεων της εξωκοινοβουλευτικής αριστεράς, δέχτηκαν τη δολοφονική επίθεση των δυνάμεων καταστολής που όρμηξαν λυσσασμένα πάνω στους διαδηλωτές ρίχνοντας βροχή δακρυγόνων, ασφυξιογόνων και κροτίδων λάμψης, χτυπώντας τους άγρια και τραυματίζοντας δεκάδες.
Σε αυτό το κομμάτι της διαδήλωσης, στην οδό Πανεπιστημίου, βρισκόταν και η Συνέλευση Αντίστασης και Αλληλεγγύης Κυψέλης/Πατησίων τη στιγμή που δέχτηκε και αυτή μαζί με τα υπόλοιπα μπλοκ τη δολοφονική επίθεση των ΜΑΤ, με αποτέλεσμα ο σύντροφός μας Γιάννης Κ., που κρατούσε το πανό της Συνέλευσης, να τραυματιστεί σοβαρά. Χτυπημένος και με αίματα στο κεφάλι άρχισε να απομακρύνεται μαζί με μια άλλη διαδηλώτρια από την Πανεπιστημίου που πνιγόταν στα δακρυγόνα για να πάει σε κάποιο ασφαλές σημείο, όπως έκαναν και άλλοι χτυπημένοι διαδηλωτές. Κατηφόρισαν την οδό Αμερικής και στο ύψος της Σταδίου, μπήκαν σε μια στοά όπου ήταν παρόντες εργαζόμενοι που τον είδαν να αιμορραγεί, τους είπε το όνομά του και ότι ήταν στο μπλοκ της ΣΑΚΑΚΠ που μόλις είχε δεχτεί επίθεση στην Πανεπιστημίου. Όταν άρχισε να χάνει τις αισθήσεις του και να αιμορραγεί και από το αυτί, η κοπέλα που τον συνόδευε κάλεσε ασθενοφόρο το οποίο έφτασε στην οδό Σταδίου όπου τον παρέλαβε. Ο σύντροφος μεταφέρθηκε στο Γ.Ν. Νίκαιας με εσωτερική αιμορραγία στο κεφάλι, χειρουργήθηκε άμεσα και νοσηλεύεται στην εντατική σε κρίσιμη κατάσταση. Στην προσπάθειά τους οι κυρίαρχοι να καταπνίξουν τις κοινωνικές αντιστάσεις, δεν διστάζουν, επιστρατεύοντας όπως πάντα τους ένστολους δολοφόνους τους, να θέσουν σε κίνδυνο ακόμα και την ίδια τη ζωή των αγωνιζόμενων ανθρώπων. Σαν Συνέλευση συνεισφέρουμε με τις δυνάμεις μας στους αυτοοργανωμένους αδιαμεσολάβητους κοινωνικούς αγώνες που είναι μια ζωντανή πραγματικότητα σε κάθε γωνιά της πόλης, και μαζί με χιλιάδες άλλους αγωνιζόμενους ανθρώπους συμμετέχουμε στις απεργιακές κινητοποιήσεις. Καμιά απόπειρα καταστολής και τρομοκράτησης δεν είναι ικανή να μας κάνει να σιωπήσουμε. Στεκόμαστε αλληλέγγυοι στο πλευρό του συντρόφου μας Γιάννη Κ. που νοσηλεύεται σε κρίσιμη κατάσταση και σε όλους τους τραυματισμένους και συλληφθέντες διαδηλωτές της απεργιακής πορείας της 11ης Μάη. Συνεχίζουμε στο δρόμο! Συνεχίζουμε ανυποχώρητοι! Για μια κοινωνία ισότητας, αλληλεγγύης, ελευθερίας».
O μοναδικός Παύλος Παυλίδης Live στην Ξάνθη...το Develiki.com ήταν πάλι εκεί..!
Ο καλός φίλος και πελάτης του Διόνυσου Παύλος Παυλίδης σε μια μοναδική ερμηνεία ενός καταπληκτικού τραγουδιού από την εποχή του συγκροτήματος που υπήρξε ηγέτης ,των Ξύλινων Σπαθιών..!
O μοναδικός Παύλος Παυλίδης σε μια καταπληκτική ερμηνεία ενός all time classic δικού του τραγουδιού...
Ο βασιλιάς της σκόνης
Στίχοι: Παυλίδης Παύλος
Μουσική: Παυλίδης Παύλος
Πρώτη εκτέλεση: Ξύλινα Σπαθιά
Εγώ ο μικρός, ο αμνός του θεού
Ξεχασμένος στο νότο, γεννημένος αλλού
Ξέρω πάντα η Τροία, θα 'ναι μιλια μακριά
Κι η ωραία Ελένη, θα 'ναι τώρα γριά
Βγαίνω στο δρόμο ορκισμένος να μπω
Στα παλάτια του ήλιου να μπορέσω να πω
Το τραγούδι του τράγου με φωνή φονική
Και να κλάψω μετά, να χαθώ στη σιωπή
Ο βασιλιάς της σκόνης
Θα περάσουν τα χρόνια, θα γυρίσει ο τροχός
Όλα θα 'ναι σαν πρώτα, όλα θα 'ναι αλλιώς
Θα σε ψάχνω στους δρόμους που γυρνούσες, μα εσύ
Θα 'χεις γίνει σκιά, θα' χουν όλα χαθεί
Ένα βράδυ θα φέγγει το φεγγάρι τρελό
Θ' απλωθεί η σκιά σου σ' ένα δρόμο στενό
Τα ταξίδια, οι φίλοι, οι αγκαλιές, τα φιλιά
Σ' ένα κόσμο θαμπό, μακριά...μακριά
Ο βασιλιάς της σκόνης
Από του δράκου τη χρόνια, περάσαν χρόνια
Τώρα μπορεί να μην θυμάσαι τίποτα
Αλλά η ρόδα της ζωής, γυρνά αιώνια
Και μόλις λιώσουνε τα χιόνια,
Να 'ρθεις να με βρεις
Ο βασιλιάς της σκόνης
ΚΑΛΟ ΣΟΥ ΤΑΞΙΔΙ ΚΑΛΕ ΜΑΣ ΑΝΘΡΩΠΕ...ΔΕΝ ΘΑ ΣΕ ΞΕΧΑΣΟΥΜΕ ΠΟΤΕ..
ΔΕΝ ΘΑ ΣΕ ΞΕΧΑΣΟΥΜΕ ΠΟΤΕ ΘΟΥ-ΒΟΥ...
ΑΝΤΙΟ ΚΑΛΕ ΜΑΣ ΑΝΘΡΩΠΕ...
ΔΥΟ ΜΕΓΑΛΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΕΙΝΑΙ ΠΛΕΟΝ ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΜΑΖΙ...
"Καλέ μου άνθρωπε Θανάση..."
Θανάσης Βέγγος (ο Μέγας)
Ο Θανάσης Βέγγος γεννήθηκε στο Νέο Φάληρο το 1926. Κατάγεται από τα Θολάρια της Αιγιάλης από την πλευρά της μητέρας του Ευδοκίας, του γένους Ιωάννη Σμυρνή. Η γιαγιά του η Μαρουλιώ ήταν πρακτική μαία στα Θολάρια της Αμοργού (Τα στοιχεία καταγωγής προέρχονται από την έκδοση «Επιφανείς Αμοργίνοι» 1983 του Συνδέσμου Αμοργίνων). Ηταν το μοναχοπαίδι του κυρ Βασίλη και της κυρα-Ευδοκίας που κατάφεραν να δώσουν στον Θανάση μόνο τις εγκύκλιες σπουδές. Ο πατέρας Βέγγος, υπάλληλος στο εργοστάσιο της Ηλεκτρικής Εταιρίας στο Φάληρο, αγωνίστηκε επί Κατοχής για να το σώσει από την ανατίναξη που σχεδίαζαν οι Γερμανοί οι μαρτυρίες λένε πως το εργοστάσιο σώθηκε χάρη στις προσπάθειες αυτού ακριβώς του ανθρώπου, ο οποίος στη συνέχεια απολύθηκε από τη δουλειά του εξαιτίας των αριστερών φρονημάτων του. Αλλά και ο Θανάσης αντιμετώπισε την εκδικητικότητα του κράτους: βρέθηκε στη Μακρόνησο, το κολαστήριο και τόπο μαρτυρίου για χιλιάδες αριστερούς φαντάρους αλλά και πολίτες. Εκεί, στον κατ' ευφημισμόν «νέο Παρθενώνα», ο νεαρός Θανάσης βίωσε τον εξευτελισμό, έμαθε να υπομένει, υιοθέτησε την αξιοπρέπεια ως στάση ζωής και ταυτόχρονα γνώρισε τη συντροφική αλληλεγγύη. Εκεί επίσης συνδέθηκε φιλικά με τον Νίκο Κούνδουρο, τον άνθρωπο που θα άλλαζε την πορεία της ζωής του. Ηταν το 1953 όταν τον κάλεσε ο Κούνδουρος να παίξει στη «Μαγική πόληι», την πρώτη ταινία της καριέρας του: υποδύεται τον πωλητή λεμονιών στη λαχαναγορά, μέλος μιας παρέας νεαρών βιοπαλαιστών. Ο ήρωας λέγεται Θανάσης ; ο Βέγγος παίζει τον εαυτό του ;, όνομα που θα τον ακολουθεί στη συνέχεια σε πολλές άλλες ταινίες και θα μπαίνει αργότερα και στους τίτλους των ταινιών του («Ο Θανάσης, η Ιουλιέτα και τα λουκάνικα», «Τι έκανες στον πόλεμο, Θανάση;», «Θανάση, πάρε τ' όπλο σου», «Δικτάτωρ καλεί Θανάση», «Ο Θανάσης στη χώρα της σφαλιάρας» κτλ.), όταν βέβαια δεν μπαίνει το επώνυμό του («Είναι ένας τρελός τρελός Βέγγος», «Δόκτωρ Ζι-Βέγγος», «Ενας Βέγγος για όλες τις δουλειές»).
Στον «Δράκο», τη δεύτερη ταινία του Κούνδουρου, ο Βέγγος υποδύεται τον μπάρμαν σε ένα κέντρο διασκέδασης, ο οποίος είναι συγχρόνως και μπράβος του αρχηγού μιας συμμορίας απατεώνων. Εκεί θα φάει τις τρεις πρώτες θεαματικές φάπες, που θα ανοίξουν τους ασκούς της σφαλιάρας η οποία καταδιώκει τον Θανάση Βέγγο σε ολόκληρη την κινηματογραφική σταδιοδρομία του. Ετσι ο εκφραστικός ηθοποιός με τη φαλάκρα, το συμπαθητικό πρόσωπο, την αβέβαιη έκφραση, μπήκε δυναμικά στον χώρο του κινηματογράφου, χωρίς να έχει προϋπηρεσία στο θέατρο. Ηταν ένας ερασιτέχνης που για να επιβιώσει έκανε ένα σωρό δουλειές κυρίως του φροντιστή σε ταινίες , δουλειές κοπιαστικές, επίπονες και γλίσχρα αμειβόμενες. Στη συνέχεια πήρε την άδεια εξασκήσεως επαγγέλματος, γράφτηκε στο σωματείο, έπαιξε στο θέατρο και πήρε σημαντικότερους ρόλους. Μολονότι συμμετείχε σε αρκετές ενδιαφέρουσες και ονομαστές ταινίες («Το κορίτσι με τα μαύρα» του Μιχάλη Κακογιάννη, «Ο Μιμίκος και η Μαίρη» του Γρηγόρη Γρηγορίου, «Ο Ηλίας του 16ου» του Αλέκου Σακελλάριου, «Μανταλένα» του Ντίνου Δημόπουλου, «Ποτέ την Κυριακή» του Ζυλ Ντασσέν, «Ψηλά τα χέρια, Χίτλερ» του Ροβήρου Μανθούλη, «Ησυχες μέρες του Αυγούστου» του Παντελή Βούλγαρη, «Το βλέμμα του Οδυσσέα» του Θόδωρου Αγγελόπουλου, «Το αίνιγμα» του Γιάννη Σολδάτου), ως κινηματογραφικός τύπος καθιερώθηκε από άλλες κωμικές παραγωγές όπου ενσάρκωνε τον μέσο Ελληνα: τον φουκαρά, τον γκαφατζή, τον αγαθό, τον περιδεή, τον αγχωμένο, τον κυνηγημένο, αλλά και τον καπάτσο.
Αυτό το παιδί για όλες τις δουλειές διαμόρφωσε έναν μοναδικό λαϊκό κινηματογραφικό ήρωα, ολοκληρωμένο και αναγνωρίσιμο, με σταθερά χαρακτηριστικά. Ο Βέγγος, δημιούργημα της ανάγκης για ρεαλιστική απεικόνιση του σύγχρονου Αθηναίου, στο πλαίσιο της φαρσοκωμωδίας, κινηματογραφικού είδους που συγκινούσε πλατιά στρώματα του ελληνικού λαού, ερμήνευσε τον άνεργο, τον πολυτεχνίτη και ερημοσπίτη, τον τίμιο και εργατικό, τον αμήχανο και πολυμήχανο, που κάνει κάθε είδους δουλειά για να επιβιώσει. Σε αυτή την προσπάθειά του μετατρέπεται σε μια αεικίνητη φιγούρα, έναν κλόουν, έναν έλληνα Σαρλό, ή καλύτερα στον Καραγκιόζη αυτοπροσώπως. Ωστόσο η φαρσοκωμωδία δεν είναι ρεαλιστική, ξεφεύγει από τα όρια της πραγματικότητας, και ο Βέγγος βρίσκει την ευκαιρία να εισέλθει σε αυτήν ως υπερρεαλιστικό στοιχείο, να παλέψει με την πείνα και την ανασφάλεια, να φέρει τον κόσμο πάνω κάτω. Για να το επιτύχει αυτό στην εντέλεια έπρεπε να περάσει στη σκηνοθεσία, μα και στην παραγωγή των ταινιών του (κάτι που τον οδήγησε σε οικονομική καταστροφή), ώστε να ενσαρκώσει το όραμά του, το όραμα της απόλυτης ελευθερίας, να υπερβεί τις συμβάσεις, «να χτίσει τη δική του Οκτάνα», σύμφωνα με τον Σολδάτο.
Το βιβλίο Ενας άνθρωπος παντός καιρού δεν είναι σημαντικό απλώς και μόνο επειδή παρουσιάζει, σκιαγραφεί, κρίνει, επαινεί έναν μεγάλο έλληνα ηθοποιό, μα και για έναν ακόμη λόγο: επειδή παράλληλα δίνει στοιχεία για την ελληνική ιστορία, την πολιτική κατάσταση των δεκαετιών του '50, του '60 και του '70, μα και για τον ελληνικό κινηματογράφο. Γιατί ο ηθοποιός Θανάσης Βέγγος αναπαράστησε στη μεγάλη οθόνη καλύτερα από κάθε άλλον ομότεχνό του τον Ελληνα της εποχής του, τον Ελληνα του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα.
Βραβεύσεις
Ο Θανάσης Βέγγος έχει τιμηθεί με τα παρακάτω βραβεία:
Έτος Φορέας Βραβείο Ταινία
1962 Ένωση Ελλήνων κριτικών
1971 Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης Α' Ανδρικού Ρόλου Τι έκανες στον πόλεμο, Θανάση;
1971 Ένωση Ελλήνων κριτικών Τι έκανες στον πόλεμο, Θανάση;
1972 Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης Ερμηνείας Α' Ανδρικού Ρόλου* Θανάση, πάρε τ' όπλο σου
1991 Κρατικό βραβείο Ερμηνείας Β' Ανδρικού Ρόλου Ήσυχες μέρες του Αυγούστου
1993 Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης Ειδικό βραβείο για το σύνολο του έργου του
2008 Πρόσωπα 2008 Ειδικό βραβείο για το σύνολο του έργου του
*Το βραβείο αυτό του δόθηκε και ως αντίδραση στο τότε καθεστώς.
Θανάσης Βέγγος
η θεατρική του πλευρά
Ο Θανάσης Βέγγος απέκτησε άδεια άσκησης επαγγέλματος ηθοποιού και έγινε μέλος του Σ.Ε.Η, στις 11 Απριλίου 1959.
Η πρώτη θεατρική του εμφάνιση έγινε την ίδια χρονιά, στο θέατρο Περοκέ, στην επιθεώρηση των Δημήτρη Βασιλειάδη και Ναπολέοντα Ελευθερίου, «Ομόνοια πλατς-πλουτς» .
Θίασοι: Θίασος Γιάννη Γκιωνάκη - Νίκου Ρίζου – Τάκη Μηλιάδη (1959-1960): Δημήτρη Βασιλειάδη και Ναπολέοντα Ελευθερίου «Μαντουμπάλα και καινούργια Αθήνα», Χρήστου Γιαννακόπουλου και Αλέκου Σακελλάριου «Άνθρωποι του ’60».
Θέατρο Ακροπόλ (1963) : Γ. Ασημακόπουλου – Β. Σπυρόπουλου – Π. Παπαδουκά «Οκτώ άνδρες κατηγορούνται», Ασημ. Γιαλαμά – Κ. Πρετεντέρη – Ναπ. Ελευθερίου «Κόκκινα τριαντάφυλλα».
Θέατρο Εθνικού Κήπου (1963) : Ασημ. Γιαλαμά – Κ. Πρετεντέρη «Οι φτωχοδιάβολοι» (ρόλος : Φρίξος)
Θέατρο Ακροπόλ (1963-64, θιασάρχης με τους Ρένα Βλαχοπούλου , Γ. Δάνη) : Γ. Γιαννακόπουλου – Κ. Νικολαϊδη – Γ. Οικονομίδη «Αρχοντορεμπέτισσα» και «Κύπρος γιοκ».
Συνθιασάρχης με τη Σμαρούλα Γιούλη (1969-70) : Γ. Λαζαρίδη «Ο τρελός του λούνα παρκ και η ατσίδα» (Θανάσης) .
Από το 1970 και επί σειρά ετών, ο Θαναάσης Βέγγος συγκρότησε επανελειμμένως δικούς του θιάσους, σε διάφορες περιόδους. Αναφέρονται τα έργα : Γ.Λαζαρίδη «Ο τρελός του λούνα παρκ» (Θανάσης Ο Απόλας ). Έπαιξε το ίδιο έργο σε πολλές παραστάσεις και το παρουσίασε επίσης, μεταξύ των άλλων, σε περιοδεία του στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αλ. Σακελλαρίου «Τι έκανες στον Τρωικό πόλεμο, Θανάση» (Μενέλαος) .
Γ. Λαζαρίδη «Το βλήμα» (Θανάσης Μουρλός ).
Γ. Μιχαηλίδη – Γιάν. Ξανθούλη «Μαμ, κακά , κοκό και νάνι».
Ανοιχτό θέατρο Γ. Μιχαηλίδη (1995- αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου κ.λπ.): Αριστοφάνη «Ειρήνη»(Τρυγαίος).
Θέατρο Δελφινάριο (1997): Λάκη Μιχαηλίδη – Γιώργου Σκούρτη – Μήτσου Ευθυμιάδη «Έλλην εξασθενής» (επιθεώρηση).
Ανοιχτό Θέατρο (1998- Φεστιβάλ Επιδαύρου κ.λπ.) : Αριστοφάνη «Αχαρνής» (Δικαιόπολις).
Θέατρο Ακροπόλ (1998-99), έκτακτη συμμετοχή ) «Έλληνες είστε και φαίνεστε» (επιθεώρηση).
Σε όλη του τη θεατρική πορεία ο Θανάσης Βέγγος αντιπροσωπεύει το ρεαλιστικό φουκαρά νεοέλληνα που τρέχει φευγαλέα στη σκηνή μα πάντα σαρωτικός, όπως στις ταινίες του διακωμωδεί τα τραγικά συμβάντα της φυλής, όπως τα γεννά η τρέχουσα πραγματικότητα στις επιθεωρήσεις που συμμετείχε ή ακολουθώντας ενστικτωδώς τυχαία συμβάντα που διέπονται από τις βουλές των αρχαίων Ελλήνων Θεών όταν παίζει στα έργα του Αριστοφάνη.
Έτσι φανερώνεται βαθύτερα μέσα από τις συνεχείς συγκρούσεις του στο κοινωνικό πεδίο η μορφή ενός υπερρεαλιστή ηθοποιού και ανθρώπου που κάνει τη δική του υπέρβαση με το σύστημα των δικών του αυτοματικών λειτουργιών και απογειώνεται με την αστείρευτη ευρηματικότητά του κερδίζοντας την αποδοχή του θεατρικού κοινού στους «Αχαρνής», για παράδειγμα, κουβαλώντας ταυτόχρονα το μαρτύριο του νεοέλληνα θεατή θύμα των συμφορών του παίζοντας τον ιδιαίτερο ρόλο του στη σύγχρονη Ελληνική τραγωδία. Πλήρωσε βέβαια ακριβά το ψώνιο του, δεν υπήρξε άνθρωπος των συγκυριών. Δεν υπήρξε Οιδίποδας, ούτε Προμηθέας κι’ας ήλθε να κλέψει την φωτιά για να ζεστάνει τους ανθρώπους. Υπήρξε απλά ο Θανάσης Βέγγος, «ωραίος σαν μύθος».
Και είναι πάντα πολυμήχανος σε όλη του την πορεία στο θέατρο και στον κινηματογράφο, μέσα στη δική του Οδύσσεια.
Ο Νίκος Κούνδουρος, ο γνωστός σκηνοθέτης του κινηματογράφου που στήριξε τον Θανάση Βέγγο στα πρώτα του ποιοτικά βήματα στον κινηματογράφο δήλωσε για αυτόν «Έπρεπε να το δω στην Ειρήνη και στους Αχαρνής του Αριστοφάνη για να ξαναθυμηθώ με αίσθημα ανακούφισης αυτό που μπορούσε και δεν έκανε στο παρελθόν ο Βέγγος. Δικαιόπολις, Τρυγαίος, Στερψιάδης, Φιλοκλέων, Πισθέταιρος, Μνησίλοχος, Ξανθιάς, Βλέπυρος για να αναφέρω μερικούς από τους ήρωες του Αριστοφάνη».
Ας προσθέσω ακόμη ότι ο Βέγγος λειτούργησε και σαν καταλύτης σε μια κοινωνία που αναγνώρισε στον ήρωα τα βασικά χαρακτηριστικά του, την περηφάνια της φτώχιας, την περιφρόνηση στην ταξική κοινωνία, τον τελικό θρίαμβο της καρδιάς και της ψυχής και τέλος, την ανδρειοσύνη των ταπεινών και των κατατρεγμένων αυτού του κόσμου.
Παράλληλα ο Βέγγος εκφράζει έντονα με τη φιγούρα του αιώνιου Καραγκιόζη, τον πολίτη της Β΄ κατηγορίας συμπληρώνοντας το κενό για ένα τύπο που αποζητούσε ο μέσος νεοέλληνας για να ταυτιστεί μαζί του, όπως σημειώνει συμπερασματικά ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, κριτικός θεάτρου.
Άλλωστε όπως τονίζει χαρακτηριστικά και ο Γιώργος Μιχαηλίδης που τον σκηνοθέτησε «ο Βέγγος έχει φτιάξει ένα πλάσμα κατασκευασμένο από όλα τα μέλη της ιστορίας της κωμωδίας. Και αυτό ήταν συνειδητό».
Και η τρέλα του ήταν συνειδητή. Καμία τρέλα εξάλλου, και μάλιστα καλλιτεχνική, δεν είναι εύκολη.
Ενας άνθρωπος παντός καιρού
Το βιβλίο "Ενας άνθρωπος παντός καιρού" αναφέρεται στη ζωή και στο έργο του ταλαντούχου ηθοποιού Θανάση Βέγγου (σε αυτόν ανήκει η ιδέα του τίτλου), δεν είναι ωστόσο βιογραφία, αυτοβιογραφία, δοκίμιο ή μελέτη. Ο Γιάννης Σολδάτος (Λευκάδα, 1952), ιδρυτής του εκδοτικού οίκου Αιγόκερως, σεναριογράφος και σκηνοθέτης, συγγραφέας μυθιστορημάτων, διηγημάτων, καθώς και της πολύτομης Ιστορίας του ελληνικού κινηματογράφου αλλά και της κριτικής βιογραφίας του Αλέξη Δαμιανού και του Ζαν Λυκ Γκοντάρ, σε τούτο το βιβλίο επιχειρεί μια πρώτη προσέγγιση του ανθρώπου και ηθοποιού Βέγγου. Ο ίδιος ο καλλιτέχνης, αποφεύγοντας συνειδητά να αναμειγνύεται στα θεωρητικά, κριτικά ή δημοσιογραφικά κείμενα που τον αφορούν, δεν συμμετείχε με οποιονδήποτε τρόπο στο εγχείρημα, απλώς πρόσφερε στον συγγραφέα τη συνδρομή του στη συγκέντρωση του υλικού. Το βιβλίο αποτελείται από μια κριτική παρουσίαση του ηθοποιού με τίτλο «Θανάσης ο νεοέλληνας και Θανάσης Βέγγος», ένα σύντομο βιογραφικό σημείωμα, μια σύντομη κριτική θεώρηση ή παρουσίαση των 100 και πλέον ταινιών στις οποίες συμμετείχε, αποσπάσματα από συνεντεύξεις του, κείμενα και κριτικές των Μαργαρίτας Παπαγεωργίου, Νίκου Κούνδουρου, Ντίνου Κατσουρίδη, Γιώργου Λαζαρίδη, Κώστα Χατζηχρήστου, Ντίνου Δημόπουλου, Γρηγόρη Γρηγορίου, Κώστα Γεωργουσόπουλου, Γιώργου Σαββίδη, Μιρέλλας Γεωργιάδου, Γιάννη Μπακογιαννόπουλου, Ζαννίνο, Τάκη Παπαγιαννίδη, Κώστα Σταματίου, Γιώργου Πηλιχού, Διαμάντη Λεβεντάκου, Κώστα Πάρλα, Ερρίκου Θαλασσινού, Αντώνη Μοσχοβάκη, Χρήστου Βακαλόπουλου, Σωτήρη Κακίση, Δημήτρη Κολιοδήμου, Θόδωρου Αγγελόπουλου και Βασίλη Ραφαηλίδη. Τα κείμενα συνοδεύονται από πλούσιο εικονογραφικό υλικό: φωτογραφίες από ταινίες, γυρίσματα και στιγμές της προσωπικής ζωής ανάμεσά τους και μία σπάνια από τη θητεία του στη Μακρόνησο , εξώφυλλα περιοδικών κ.ά.
Φιλμογραφία
Μαγική πόλις (1954)... Θανάσης
Καταδικασμένη κι απ' το παιδί της (1955)
Ο δράκος (1956)... Σπαθής
Κυριακάτικοι ήρωες (1956)... ναύτης, φίλαθλος
Το κορίτσι με τα μαύρα (1956) .... χωροφύλακας
Το κορίτσι με τα παραμύθια (1956)
Έχει θείο το κορίτσι (1957) .... ταξιτζής
Μαρία Πενταγιώτισσα
Τσαρούχι, πιστόλι, παπιγιόν
Της τύχης τα γραμμένα (1957) ... Μουτζουρίδης
Για το ψωμί και τον έρωτα, ή Συννεφιασμένη Κυριακή (1957)... Θανάσης
Ο Μιμίκος και η Μαίρη (1958)
Κάθε εμπόδιο για καλό (1958)... Γιάννης Παπαδόπουλος, νευρολόγος
Χαρούμενοι αλήτες
Η φτώχεια θέλει καλοπέραση
Διακοπές στην Αίγινα (1958)
Το εισπρακτοράκι
Ο θείος από τον Καναδά (1959) .... Πάνος
Δοσατζήδες (1959)
Η μουσίτσα(1959)... Φοίβος
Γαμήλιες περιπέτειες (1959)... παγοπώλης
Καραγκιόζης, ο αδικημένος της ζωής .... Μελέτης Μελετόπουλος
Ανθισμένη αμυγδαλιά (1959)
Το αγοροκόριτσο .... σερβιτόρος
Ο Ηλίας του 16ου (1959) .... Θωμάς
Περιπλανώμενοι Ιουδαίοι
Τα ντερβισόπαιδα (1960) .... Πολύδωρος
Τυφλός άγγελος (1960)
Το ραντεβού της Κυριακής (1960)
Μήτρος και Μητρούσης στην Αθήνα (1960) .... Μήτρος
Το κλοτσοσκούφι (1960)... θυρωρός
Ποτέ την Κυριακή (1960)
Η αυγή του θριάμβου (1960)
Ερωτικά παιχνίδια (1960)... ξενοδόχος
Για σένα την αγάπη μου (1960)
Οι 900 της Μαρίνας (1960) ... Παρτσακλής
Μια του κλέφτη
Μανταλένα (1960) .... χωροφύλακας
Ζητείται ψεύτης (1961) .... Βρασίδας
Χαμένα όνειρα (1961)... Βαγγέλης
Ποια είναι η Μαργαρίτα (1961) ... Γρηγόρης Λαδιάς
Οικογένεια Παπαδοπούλου (1961) ... Σπύρος
Λάθος στον έρωτα (1961) ... Θύ,ιος
Η Λίζα και η άλλη .... Πέτρος Βανδής
Η κατάρα της μάνας (1961)... Πασχάλης
Δούλεψε για να φας (1961 ... Αυγουστής
Ευτυχώς τρελάθηκα .... Μανώλης
Το πιθάρι (1962)
Ψηλά τα χέρια Χίτλερ (1962).... Παναγής
Το πιθάρι (1962)... Ανδρέας
Ζήτω η τρέλα .... Ρωμαίος
Ο βασιλιάς της γκάφας (1962).... Φρίξος
Αστροναύτες για δέσιμο
Μην είδατε τον Παναή (1962) .... Παναής Παπαπαναγόπουλος
Γαμπρός για κλάματα
Η νύφη το 'σκασε (1962)... Χαρίλαος
Δουλειές του ποδαριού (1962).... Μήτρος
Ο ατσίδας (1962).... Θρασύβουλας
Ο Ιππόλυτος και το βιολί του (1963) .... Ιππόλυτος
Τύφλα να 'χει ο Μάρλον Μπράντο (1963).... Στέφανος Αυγερινός
Πολυτεχνίτης κι ερημοσπίτης (1963) .... Θανάσης Μπιρμπίλης
Ο τρελάρας (1963) .... Ερρίκος Δελαπόρτας
Το τυχερό πανταλόνι(1963)... Θανάσης Φουκαράς
Σχολή για σωφερίνες (1964)... Μπάμπης
Οι φτωχοδιάβολοι (1964)... Φρίξος
Ο καταφερτζής (1964)... Κανέλλος Καραμπατσάς
Ο πολύτεκνος
Θα σε κάνω βασίλισσα (1964) .... Αντώνης Τσιλιβίκης και Αντώνης Μπεϊζάνης
Έξω φτώχεια και καλή καρδιά (1964).... Θανάσης Κούτρας
Ευτυχώς τρελάθηκα (1966) ... Μανώλης
Τα δίδυμα .... Σταμάτης / Μπούλης
Ο καταφερτζής .... Κανέλλος
Είναι ένας τρελός, τρελός, τρελός Βέγγος (1965) .... Θανάσης Θανασάκης
Ο παπατρέχας (1966) .... Πολύδωρος Λαγός
Φανερός πράκτωρ 000 (1967) .... Αθανάσιος Βόμβας (Θου Βου)
Πάρε κόσμε (1967) .... Αγαθοκλής
Τρελός, παλαβός και Βέγγος .... Θανάσης
Δόκτωρ Ζι-Βέγγος (1968) .... Θανάσης
Ποιός Θανάσης (1968) .... Θανάσης
Ένα ασύλληπτο κορόιδο (1969)... Κυριακούλης
Θου-Βου: φαλακρός πράκτωρ, (1969)επιχείρησις Γης Μαδιάμ .... Αθανάσιος Βόμπας
Ένας Βέγγος για όλες τις δουλειές (1970) .... Θανάσης Χατζηκαραθανάσης
Ο Θανάσης, η Ιουλιέτα και τα λουκάνικα (1970) .... Θανάσης
Διακοπές στο Βιετνάμ (1971) .... Θανάσης
Τι έκανες στον πόλεμο, Θανάση; (1971) .... Θανάσης
Ξένοιαστος παλαβιάρης .... Θανάσης
Θανάση, πάρε τ' όπλο σου (1972) .... Θανάσης
Ο άνθρωπος που έτρεχε πολύ (1973) .... Θανάσης Ζεβεδαίος
Δικτάτωρ καλεί Θανάση .... Θανάσης
Ο τσαρλατάνος... Θανάσης και Αθανασία κι ο πατέρας τους, μπαρμπά Λευτέρης
Ο Θανάσης στη χώρα της σφαλιάρας (1976) .... Θανάσης
Από πού πάνε για τη χαβούζα; (1978) .... Θανάσης Παπαθανάσης
Βέγγος ο υπέροχος
Ο παλαβός κόσμος του Θανάση (1979) .... Θανάσης
Ο φαλακρός μαθητής (1979).... Θανάσης
Θανάση, σφίξε κι άλλο το ζωνάρι (1980) .... Θανάσης
Βέγγος, ο τρελός καμικάζι (1980)... Θανάσης Τράμπας
Το μεγάλο κανόνι (1981) .... Θανάσης Απαλοχέρης
Ο Θανάσης και το καταραμένο φίδι (1982) .... Θανάσης
Τρελός και πάσης Ελλάδος (1983) .... Θανάσης
Ο Θανάσης στη χώρα του «Θα» (1988, βίντεο) .... Θανάσης
Made in Greece (1988)
Τρελοκομείον η Ελλάς (βίντεο)
Θανάσης ο αισιόδοξος (1989, βίντεο) .... Θανάσης
Το δίδυμο της συμφοράς (βίντεο)
Κρεβάτι για πέντε (βίντεο)
Ο πρωταθλητής (βίντεο)
Θανάσης ο βομβιστής (1990, βίντεο)... Θανάσης
Ήσυχες μέρες του Αυγούστου (1991) .... Νικόλας
Ζωή χαρισάμενη (1993) .... Μάρκος
Το βλέμμα του Οδυσσέα (1995) .... ταξιτζής
Βήματα (1996, τηλεταινία)
Όλα είναι δρόμος (1998) .... θηροφύλακας
Το αίνιγμα (1998).... Λίνος και Θανάσης
Η ιστορία της Λίλυ (2002)
Θα θέλαμε να σας πούμε δυο λόγια για τον μεγάλο Θανάση της Ελλάδας,τον μεγαλύτερο κατ'εμας Έλληνα ηθο-ποιό...Θανάση σε ευχαριστούμε ολόψυχα για όλες τις πανέμορφες στιγμές που μας έχεις χαρίσει...Ο Θανάσης δεν ήταν απλά ένας ΜΕΓΑΛΟΣ ηθοποιός αλλά κι ένας ΜΕΓΑΛΟΣ ΑΝΘΡΩΠΟΣ !Τι να πεί κανείς για τον Θανάση?Η όλη του πορεία στον κινηματογράφο και στη ζωή αποδεικνύει το μεγαλείο αυτού του ανθρώπου...
ΑΝΤΙΟ ΚΑΛΕ ΜΑΣ ΑΝΘΡΩΠΕ...
ΔΥΟ ΜΕΓΑΛΕΣ ΜΟΡΦΕΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ ΕΙΝΑΙ ΠΛΕΟΝ ΚΑΙ ΠΑΛΙ ΜΑΖΙ...
"Καλέ μου άνθρωπε Θανάση..."
Θανάσης Βέγγος (ο Μέγας)
Ο Θανάσης Βέγγος γεννήθηκε στο Νέο Φάληρο το 1926. Κατάγεται από τα Θολάρια της Αιγιάλης από την πλευρά της μητέρας του Ευδοκίας, του γένους Ιωάννη Σμυρνή. Η γιαγιά του η Μαρουλιώ ήταν πρακτική μαία στα Θολάρια της Αμοργού (Τα στοιχεία καταγωγής προέρχονται από την έκδοση «Επιφανείς Αμοργίνοι» 1983 του Συνδέσμου Αμοργίνων). Ηταν το μοναχοπαίδι του κυρ Βασίλη και της κυρα-Ευδοκίας που κατάφεραν να δώσουν στον Θανάση μόνο τις εγκύκλιες σπουδές. Ο πατέρας Βέγγος, υπάλληλος στο εργοστάσιο της Ηλεκτρικής Εταιρίας στο Φάληρο, αγωνίστηκε επί Κατοχής για να το σώσει από την ανατίναξη που σχεδίαζαν οι Γερμανοί οι μαρτυρίες λένε πως το εργοστάσιο σώθηκε χάρη στις προσπάθειες αυτού ακριβώς του ανθρώπου, ο οποίος στη συνέχεια απολύθηκε από τη δουλειά του εξαιτίας των αριστερών φρονημάτων του. Αλλά και ο Θανάσης αντιμετώπισε την εκδικητικότητα του κράτους: βρέθηκε στη Μακρόνησο, το κολαστήριο και τόπο μαρτυρίου για χιλιάδες αριστερούς φαντάρους αλλά και πολίτες. Εκεί, στον κατ' ευφημισμόν «νέο Παρθενώνα», ο νεαρός Θανάσης βίωσε τον εξευτελισμό, έμαθε να υπομένει, υιοθέτησε την αξιοπρέπεια ως στάση ζωής και ταυτόχρονα γνώρισε τη συντροφική αλληλεγγύη. Εκεί επίσης συνδέθηκε φιλικά με τον Νίκο Κούνδουρο, τον άνθρωπο που θα άλλαζε την πορεία της ζωής του. Ηταν το 1953 όταν τον κάλεσε ο Κούνδουρος να παίξει στη «Μαγική πόληι», την πρώτη ταινία της καριέρας του: υποδύεται τον πωλητή λεμονιών στη λαχαναγορά, μέλος μιας παρέας νεαρών βιοπαλαιστών. Ο ήρωας λέγεται Θανάσης ; ο Βέγγος παίζει τον εαυτό του ;, όνομα που θα τον ακολουθεί στη συνέχεια σε πολλές άλλες ταινίες και θα μπαίνει αργότερα και στους τίτλους των ταινιών του («Ο Θανάσης, η Ιουλιέτα και τα λουκάνικα», «Τι έκανες στον πόλεμο, Θανάση;», «Θανάση, πάρε τ' όπλο σου», «Δικτάτωρ καλεί Θανάση», «Ο Θανάσης στη χώρα της σφαλιάρας» κτλ.), όταν βέβαια δεν μπαίνει το επώνυμό του («Είναι ένας τρελός τρελός Βέγγος», «Δόκτωρ Ζι-Βέγγος», «Ενας Βέγγος για όλες τις δουλειές»).
Στον «Δράκο», τη δεύτερη ταινία του Κούνδουρου, ο Βέγγος υποδύεται τον μπάρμαν σε ένα κέντρο διασκέδασης, ο οποίος είναι συγχρόνως και μπράβος του αρχηγού μιας συμμορίας απατεώνων. Εκεί θα φάει τις τρεις πρώτες θεαματικές φάπες, που θα ανοίξουν τους ασκούς της σφαλιάρας η οποία καταδιώκει τον Θανάση Βέγγο σε ολόκληρη την κινηματογραφική σταδιοδρομία του. Ετσι ο εκφραστικός ηθοποιός με τη φαλάκρα, το συμπαθητικό πρόσωπο, την αβέβαιη έκφραση, μπήκε δυναμικά στον χώρο του κινηματογράφου, χωρίς να έχει προϋπηρεσία στο θέατρο. Ηταν ένας ερασιτέχνης που για να επιβιώσει έκανε ένα σωρό δουλειές κυρίως του φροντιστή σε ταινίες , δουλειές κοπιαστικές, επίπονες και γλίσχρα αμειβόμενες. Στη συνέχεια πήρε την άδεια εξασκήσεως επαγγέλματος, γράφτηκε στο σωματείο, έπαιξε στο θέατρο και πήρε σημαντικότερους ρόλους. Μολονότι συμμετείχε σε αρκετές ενδιαφέρουσες και ονομαστές ταινίες («Το κορίτσι με τα μαύρα» του Μιχάλη Κακογιάννη, «Ο Μιμίκος και η Μαίρη» του Γρηγόρη Γρηγορίου, «Ο Ηλίας του 16ου» του Αλέκου Σακελλάριου, «Μανταλένα» του Ντίνου Δημόπουλου, «Ποτέ την Κυριακή» του Ζυλ Ντασσέν, «Ψηλά τα χέρια, Χίτλερ» του Ροβήρου Μανθούλη, «Ησυχες μέρες του Αυγούστου» του Παντελή Βούλγαρη, «Το βλέμμα του Οδυσσέα» του Θόδωρου Αγγελόπουλου, «Το αίνιγμα» του Γιάννη Σολδάτου), ως κινηματογραφικός τύπος καθιερώθηκε από άλλες κωμικές παραγωγές όπου ενσάρκωνε τον μέσο Ελληνα: τον φουκαρά, τον γκαφατζή, τον αγαθό, τον περιδεή, τον αγχωμένο, τον κυνηγημένο, αλλά και τον καπάτσο.
Αυτό το παιδί για όλες τις δουλειές διαμόρφωσε έναν μοναδικό λαϊκό κινηματογραφικό ήρωα, ολοκληρωμένο και αναγνωρίσιμο, με σταθερά χαρακτηριστικά. Ο Βέγγος, δημιούργημα της ανάγκης για ρεαλιστική απεικόνιση του σύγχρονου Αθηναίου, στο πλαίσιο της φαρσοκωμωδίας, κινηματογραφικού είδους που συγκινούσε πλατιά στρώματα του ελληνικού λαού, ερμήνευσε τον άνεργο, τον πολυτεχνίτη και ερημοσπίτη, τον τίμιο και εργατικό, τον αμήχανο και πολυμήχανο, που κάνει κάθε είδους δουλειά για να επιβιώσει. Σε αυτή την προσπάθειά του μετατρέπεται σε μια αεικίνητη φιγούρα, έναν κλόουν, έναν έλληνα Σαρλό, ή καλύτερα στον Καραγκιόζη αυτοπροσώπως. Ωστόσο η φαρσοκωμωδία δεν είναι ρεαλιστική, ξεφεύγει από τα όρια της πραγματικότητας, και ο Βέγγος βρίσκει την ευκαιρία να εισέλθει σε αυτήν ως υπερρεαλιστικό στοιχείο, να παλέψει με την πείνα και την ανασφάλεια, να φέρει τον κόσμο πάνω κάτω. Για να το επιτύχει αυτό στην εντέλεια έπρεπε να περάσει στη σκηνοθεσία, μα και στην παραγωγή των ταινιών του (κάτι που τον οδήγησε σε οικονομική καταστροφή), ώστε να ενσαρκώσει το όραμά του, το όραμα της απόλυτης ελευθερίας, να υπερβεί τις συμβάσεις, «να χτίσει τη δική του Οκτάνα», σύμφωνα με τον Σολδάτο.
Το βιβλίο Ενας άνθρωπος παντός καιρού δεν είναι σημαντικό απλώς και μόνο επειδή παρουσιάζει, σκιαγραφεί, κρίνει, επαινεί έναν μεγάλο έλληνα ηθοποιό, μα και για έναν ακόμη λόγο: επειδή παράλληλα δίνει στοιχεία για την ελληνική ιστορία, την πολιτική κατάσταση των δεκαετιών του '50, του '60 και του '70, μα και για τον ελληνικό κινηματογράφο. Γιατί ο ηθοποιός Θανάσης Βέγγος αναπαράστησε στη μεγάλη οθόνη καλύτερα από κάθε άλλον ομότεχνό του τον Ελληνα της εποχής του, τον Ελληνα του δεύτερου μισού του 20ού αιώνα.
Βραβεύσεις
Ο Θανάσης Βέγγος έχει τιμηθεί με τα παρακάτω βραβεία:
Έτος Φορέας Βραβείο Ταινία
1962 Ένωση Ελλήνων κριτικών
1971 Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης Α' Ανδρικού Ρόλου Τι έκανες στον πόλεμο, Θανάση;
1971 Ένωση Ελλήνων κριτικών Τι έκανες στον πόλεμο, Θανάση;
1972 Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης Ερμηνείας Α' Ανδρικού Ρόλου* Θανάση, πάρε τ' όπλο σου
1991 Κρατικό βραβείο Ερμηνείας Β' Ανδρικού Ρόλου Ήσυχες μέρες του Αυγούστου
1993 Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης Ειδικό βραβείο για το σύνολο του έργου του
2008 Πρόσωπα 2008 Ειδικό βραβείο για το σύνολο του έργου του
*Το βραβείο αυτό του δόθηκε και ως αντίδραση στο τότε καθεστώς.
Θανάσης Βέγγος
η θεατρική του πλευρά
Ο Θανάσης Βέγγος απέκτησε άδεια άσκησης επαγγέλματος ηθοποιού και έγινε μέλος του Σ.Ε.Η, στις 11 Απριλίου 1959.
Η πρώτη θεατρική του εμφάνιση έγινε την ίδια χρονιά, στο θέατρο Περοκέ, στην επιθεώρηση των Δημήτρη Βασιλειάδη και Ναπολέοντα Ελευθερίου, «Ομόνοια πλατς-πλουτς» .
Θίασοι: Θίασος Γιάννη Γκιωνάκη - Νίκου Ρίζου – Τάκη Μηλιάδη (1959-1960): Δημήτρη Βασιλειάδη και Ναπολέοντα Ελευθερίου «Μαντουμπάλα και καινούργια Αθήνα», Χρήστου Γιαννακόπουλου και Αλέκου Σακελλάριου «Άνθρωποι του ’60».
Θέατρο Ακροπόλ (1963) : Γ. Ασημακόπουλου – Β. Σπυρόπουλου – Π. Παπαδουκά «Οκτώ άνδρες κατηγορούνται», Ασημ. Γιαλαμά – Κ. Πρετεντέρη – Ναπ. Ελευθερίου «Κόκκινα τριαντάφυλλα».
Θέατρο Εθνικού Κήπου (1963) : Ασημ. Γιαλαμά – Κ. Πρετεντέρη «Οι φτωχοδιάβολοι» (ρόλος : Φρίξος)
Θέατρο Ακροπόλ (1963-64, θιασάρχης με τους Ρένα Βλαχοπούλου , Γ. Δάνη) : Γ. Γιαννακόπουλου – Κ. Νικολαϊδη – Γ. Οικονομίδη «Αρχοντορεμπέτισσα» και «Κύπρος γιοκ».
Συνθιασάρχης με τη Σμαρούλα Γιούλη (1969-70) : Γ. Λαζαρίδη «Ο τρελός του λούνα παρκ και η ατσίδα» (Θανάσης) .
Από το 1970 και επί σειρά ετών, ο Θαναάσης Βέγγος συγκρότησε επανελειμμένως δικούς του θιάσους, σε διάφορες περιόδους. Αναφέρονται τα έργα : Γ.Λαζαρίδη «Ο τρελός του λούνα παρκ» (Θανάσης Ο Απόλας ). Έπαιξε το ίδιο έργο σε πολλές παραστάσεις και το παρουσίασε επίσης, μεταξύ των άλλων, σε περιοδεία του στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αλ. Σακελλαρίου «Τι έκανες στον Τρωικό πόλεμο, Θανάση» (Μενέλαος) .
Γ. Λαζαρίδη «Το βλήμα» (Θανάσης Μουρλός ).
Γ. Μιχαηλίδη – Γιάν. Ξανθούλη «Μαμ, κακά , κοκό και νάνι».
Ανοιχτό θέατρο Γ. Μιχαηλίδη (1995- αρχαίο Θέατρο Επιδαύρου κ.λπ.): Αριστοφάνη «Ειρήνη»(Τρυγαίος).
Θέατρο Δελφινάριο (1997): Λάκη Μιχαηλίδη – Γιώργου Σκούρτη – Μήτσου Ευθυμιάδη «Έλλην εξασθενής» (επιθεώρηση).
Ανοιχτό Θέατρο (1998- Φεστιβάλ Επιδαύρου κ.λπ.) : Αριστοφάνη «Αχαρνής» (Δικαιόπολις).
Θέατρο Ακροπόλ (1998-99), έκτακτη συμμετοχή ) «Έλληνες είστε και φαίνεστε» (επιθεώρηση).
Σε όλη του τη θεατρική πορεία ο Θανάσης Βέγγος αντιπροσωπεύει το ρεαλιστικό φουκαρά νεοέλληνα που τρέχει φευγαλέα στη σκηνή μα πάντα σαρωτικός, όπως στις ταινίες του διακωμωδεί τα τραγικά συμβάντα της φυλής, όπως τα γεννά η τρέχουσα πραγματικότητα στις επιθεωρήσεις που συμμετείχε ή ακολουθώντας ενστικτωδώς τυχαία συμβάντα που διέπονται από τις βουλές των αρχαίων Ελλήνων Θεών όταν παίζει στα έργα του Αριστοφάνη.
Έτσι φανερώνεται βαθύτερα μέσα από τις συνεχείς συγκρούσεις του στο κοινωνικό πεδίο η μορφή ενός υπερρεαλιστή ηθοποιού και ανθρώπου που κάνει τη δική του υπέρβαση με το σύστημα των δικών του αυτοματικών λειτουργιών και απογειώνεται με την αστείρευτη ευρηματικότητά του κερδίζοντας την αποδοχή του θεατρικού κοινού στους «Αχαρνής», για παράδειγμα, κουβαλώντας ταυτόχρονα το μαρτύριο του νεοέλληνα θεατή θύμα των συμφορών του παίζοντας τον ιδιαίτερο ρόλο του στη σύγχρονη Ελληνική τραγωδία. Πλήρωσε βέβαια ακριβά το ψώνιο του, δεν υπήρξε άνθρωπος των συγκυριών. Δεν υπήρξε Οιδίποδας, ούτε Προμηθέας κι’ας ήλθε να κλέψει την φωτιά για να ζεστάνει τους ανθρώπους. Υπήρξε απλά ο Θανάσης Βέγγος, «ωραίος σαν μύθος».
Και είναι πάντα πολυμήχανος σε όλη του την πορεία στο θέατρο και στον κινηματογράφο, μέσα στη δική του Οδύσσεια.
Ο Νίκος Κούνδουρος, ο γνωστός σκηνοθέτης του κινηματογράφου που στήριξε τον Θανάση Βέγγο στα πρώτα του ποιοτικά βήματα στον κινηματογράφο δήλωσε για αυτόν «Έπρεπε να το δω στην Ειρήνη και στους Αχαρνής του Αριστοφάνη για να ξαναθυμηθώ με αίσθημα ανακούφισης αυτό που μπορούσε και δεν έκανε στο παρελθόν ο Βέγγος. Δικαιόπολις, Τρυγαίος, Στερψιάδης, Φιλοκλέων, Πισθέταιρος, Μνησίλοχος, Ξανθιάς, Βλέπυρος για να αναφέρω μερικούς από τους ήρωες του Αριστοφάνη».
Ας προσθέσω ακόμη ότι ο Βέγγος λειτούργησε και σαν καταλύτης σε μια κοινωνία που αναγνώρισε στον ήρωα τα βασικά χαρακτηριστικά του, την περηφάνια της φτώχιας, την περιφρόνηση στην ταξική κοινωνία, τον τελικό θρίαμβο της καρδιάς και της ψυχής και τέλος, την ανδρειοσύνη των ταπεινών και των κατατρεγμένων αυτού του κόσμου.
Παράλληλα ο Βέγγος εκφράζει έντονα με τη φιγούρα του αιώνιου Καραγκιόζη, τον πολίτη της Β΄ κατηγορίας συμπληρώνοντας το κενό για ένα τύπο που αποζητούσε ο μέσος νεοέλληνας για να ταυτιστεί μαζί του, όπως σημειώνει συμπερασματικά ο Κώστας Γεωργουσόπουλος, κριτικός θεάτρου.
Άλλωστε όπως τονίζει χαρακτηριστικά και ο Γιώργος Μιχαηλίδης που τον σκηνοθέτησε «ο Βέγγος έχει φτιάξει ένα πλάσμα κατασκευασμένο από όλα τα μέλη της ιστορίας της κωμωδίας. Και αυτό ήταν συνειδητό».
Και η τρέλα του ήταν συνειδητή. Καμία τρέλα εξάλλου, και μάλιστα καλλιτεχνική, δεν είναι εύκολη.
Ενας άνθρωπος παντός καιρού
Το βιβλίο "Ενας άνθρωπος παντός καιρού" αναφέρεται στη ζωή και στο έργο του ταλαντούχου ηθοποιού Θανάση Βέγγου (σε αυτόν ανήκει η ιδέα του τίτλου), δεν είναι ωστόσο βιογραφία, αυτοβιογραφία, δοκίμιο ή μελέτη. Ο Γιάννης Σολδάτος (Λευκάδα, 1952), ιδρυτής του εκδοτικού οίκου Αιγόκερως, σεναριογράφος και σκηνοθέτης, συγγραφέας μυθιστορημάτων, διηγημάτων, καθώς και της πολύτομης Ιστορίας του ελληνικού κινηματογράφου αλλά και της κριτικής βιογραφίας του Αλέξη Δαμιανού και του Ζαν Λυκ Γκοντάρ, σε τούτο το βιβλίο επιχειρεί μια πρώτη προσέγγιση του ανθρώπου και ηθοποιού Βέγγου. Ο ίδιος ο καλλιτέχνης, αποφεύγοντας συνειδητά να αναμειγνύεται στα θεωρητικά, κριτικά ή δημοσιογραφικά κείμενα που τον αφορούν, δεν συμμετείχε με οποιονδήποτε τρόπο στο εγχείρημα, απλώς πρόσφερε στον συγγραφέα τη συνδρομή του στη συγκέντρωση του υλικού. Το βιβλίο αποτελείται από μια κριτική παρουσίαση του ηθοποιού με τίτλο «Θανάσης ο νεοέλληνας και Θανάσης Βέγγος», ένα σύντομο βιογραφικό σημείωμα, μια σύντομη κριτική θεώρηση ή παρουσίαση των 100 και πλέον ταινιών στις οποίες συμμετείχε, αποσπάσματα από συνεντεύξεις του, κείμενα και κριτικές των Μαργαρίτας Παπαγεωργίου, Νίκου Κούνδουρου, Ντίνου Κατσουρίδη, Γιώργου Λαζαρίδη, Κώστα Χατζηχρήστου, Ντίνου Δημόπουλου, Γρηγόρη Γρηγορίου, Κώστα Γεωργουσόπουλου, Γιώργου Σαββίδη, Μιρέλλας Γεωργιάδου, Γιάννη Μπακογιαννόπουλου, Ζαννίνο, Τάκη Παπαγιαννίδη, Κώστα Σταματίου, Γιώργου Πηλιχού, Διαμάντη Λεβεντάκου, Κώστα Πάρλα, Ερρίκου Θαλασσινού, Αντώνη Μοσχοβάκη, Χρήστου Βακαλόπουλου, Σωτήρη Κακίση, Δημήτρη Κολιοδήμου, Θόδωρου Αγγελόπουλου και Βασίλη Ραφαηλίδη. Τα κείμενα συνοδεύονται από πλούσιο εικονογραφικό υλικό: φωτογραφίες από ταινίες, γυρίσματα και στιγμές της προσωπικής ζωής ανάμεσά τους και μία σπάνια από τη θητεία του στη Μακρόνησο , εξώφυλλα περιοδικών κ.ά.
Φιλμογραφία
Μαγική πόλις (1954)... Θανάσης
Καταδικασμένη κι απ' το παιδί της (1955)
Ο δράκος (1956)... Σπαθής
Κυριακάτικοι ήρωες (1956)... ναύτης, φίλαθλος
Το κορίτσι με τα μαύρα (1956) .... χωροφύλακας
Το κορίτσι με τα παραμύθια (1956)
Έχει θείο το κορίτσι (1957) .... ταξιτζής
Μαρία Πενταγιώτισσα
Τσαρούχι, πιστόλι, παπιγιόν
Της τύχης τα γραμμένα (1957) ... Μουτζουρίδης
Για το ψωμί και τον έρωτα, ή Συννεφιασμένη Κυριακή (1957)... Θανάσης
Ο Μιμίκος και η Μαίρη (1958)
Κάθε εμπόδιο για καλό (1958)... Γιάννης Παπαδόπουλος, νευρολόγος
Χαρούμενοι αλήτες
Η φτώχεια θέλει καλοπέραση
Διακοπές στην Αίγινα (1958)
Το εισπρακτοράκι
Ο θείος από τον Καναδά (1959) .... Πάνος
Δοσατζήδες (1959)
Η μουσίτσα(1959)... Φοίβος
Γαμήλιες περιπέτειες (1959)... παγοπώλης
Καραγκιόζης, ο αδικημένος της ζωής .... Μελέτης Μελετόπουλος
Ανθισμένη αμυγδαλιά (1959)
Το αγοροκόριτσο .... σερβιτόρος
Ο Ηλίας του 16ου (1959) .... Θωμάς
Περιπλανώμενοι Ιουδαίοι
Τα ντερβισόπαιδα (1960) .... Πολύδωρος
Τυφλός άγγελος (1960)
Το ραντεβού της Κυριακής (1960)
Μήτρος και Μητρούσης στην Αθήνα (1960) .... Μήτρος
Το κλοτσοσκούφι (1960)... θυρωρός
Ποτέ την Κυριακή (1960)
Η αυγή του θριάμβου (1960)
Ερωτικά παιχνίδια (1960)... ξενοδόχος
Για σένα την αγάπη μου (1960)
Οι 900 της Μαρίνας (1960) ... Παρτσακλής
Μια του κλέφτη
Μανταλένα (1960) .... χωροφύλακας
Ζητείται ψεύτης (1961) .... Βρασίδας
Χαμένα όνειρα (1961)... Βαγγέλης
Ποια είναι η Μαργαρίτα (1961) ... Γρηγόρης Λαδιάς
Οικογένεια Παπαδοπούλου (1961) ... Σπύρος
Λάθος στον έρωτα (1961) ... Θύ,ιος
Η Λίζα και η άλλη .... Πέτρος Βανδής
Η κατάρα της μάνας (1961)... Πασχάλης
Δούλεψε για να φας (1961 ... Αυγουστής
Ευτυχώς τρελάθηκα .... Μανώλης
Το πιθάρι (1962)
Ψηλά τα χέρια Χίτλερ (1962).... Παναγής
Το πιθάρι (1962)... Ανδρέας
Ζήτω η τρέλα .... Ρωμαίος
Ο βασιλιάς της γκάφας (1962).... Φρίξος
Αστροναύτες για δέσιμο
Μην είδατε τον Παναή (1962) .... Παναής Παπαπαναγόπουλος
Γαμπρός για κλάματα
Η νύφη το 'σκασε (1962)... Χαρίλαος
Δουλειές του ποδαριού (1962).... Μήτρος
Ο ατσίδας (1962).... Θρασύβουλας
Ο Ιππόλυτος και το βιολί του (1963) .... Ιππόλυτος
Τύφλα να 'χει ο Μάρλον Μπράντο (1963).... Στέφανος Αυγερινός
Πολυτεχνίτης κι ερημοσπίτης (1963) .... Θανάσης Μπιρμπίλης
Ο τρελάρας (1963) .... Ερρίκος Δελαπόρτας
Το τυχερό πανταλόνι(1963)... Θανάσης Φουκαράς
Σχολή για σωφερίνες (1964)... Μπάμπης
Οι φτωχοδιάβολοι (1964)... Φρίξος
Ο καταφερτζής (1964)... Κανέλλος Καραμπατσάς
Ο πολύτεκνος
Θα σε κάνω βασίλισσα (1964) .... Αντώνης Τσιλιβίκης και Αντώνης Μπεϊζάνης
Έξω φτώχεια και καλή καρδιά (1964).... Θανάσης Κούτρας
Ευτυχώς τρελάθηκα (1966) ... Μανώλης
Τα δίδυμα .... Σταμάτης / Μπούλης
Ο καταφερτζής .... Κανέλλος
Είναι ένας τρελός, τρελός, τρελός Βέγγος (1965) .... Θανάσης Θανασάκης
Ο παπατρέχας (1966) .... Πολύδωρος Λαγός
Φανερός πράκτωρ 000 (1967) .... Αθανάσιος Βόμβας (Θου Βου)
Πάρε κόσμε (1967) .... Αγαθοκλής
Τρελός, παλαβός και Βέγγος .... Θανάσης
Δόκτωρ Ζι-Βέγγος (1968) .... Θανάσης
Ποιός Θανάσης (1968) .... Θανάσης
Ένα ασύλληπτο κορόιδο (1969)... Κυριακούλης
Θου-Βου: φαλακρός πράκτωρ, (1969)επιχείρησις Γης Μαδιάμ .... Αθανάσιος Βόμπας
Ένας Βέγγος για όλες τις δουλειές (1970) .... Θανάσης Χατζηκαραθανάσης
Ο Θανάσης, η Ιουλιέτα και τα λουκάνικα (1970) .... Θανάσης
Διακοπές στο Βιετνάμ (1971) .... Θανάσης
Τι έκανες στον πόλεμο, Θανάση; (1971) .... Θανάσης
Ξένοιαστος παλαβιάρης .... Θανάσης
Θανάση, πάρε τ' όπλο σου (1972) .... Θανάσης
Ο άνθρωπος που έτρεχε πολύ (1973) .... Θανάσης Ζεβεδαίος
Δικτάτωρ καλεί Θανάση .... Θανάσης
Ο τσαρλατάνος... Θανάσης και Αθανασία κι ο πατέρας τους, μπαρμπά Λευτέρης
Ο Θανάσης στη χώρα της σφαλιάρας (1976) .... Θανάσης
Από πού πάνε για τη χαβούζα; (1978) .... Θανάσης Παπαθανάσης
Βέγγος ο υπέροχος
Ο παλαβός κόσμος του Θανάση (1979) .... Θανάσης
Ο φαλακρός μαθητής (1979).... Θανάσης
Θανάση, σφίξε κι άλλο το ζωνάρι (1980) .... Θανάσης
Βέγγος, ο τρελός καμικάζι (1980)... Θανάσης Τράμπας
Το μεγάλο κανόνι (1981) .... Θανάσης Απαλοχέρης
Ο Θανάσης και το καταραμένο φίδι (1982) .... Θανάσης
Τρελός και πάσης Ελλάδος (1983) .... Θανάσης
Ο Θανάσης στη χώρα του «Θα» (1988, βίντεο) .... Θανάσης
Made in Greece (1988)
Τρελοκομείον η Ελλάς (βίντεο)
Θανάσης ο αισιόδοξος (1989, βίντεο) .... Θανάσης
Το δίδυμο της συμφοράς (βίντεο)
Κρεβάτι για πέντε (βίντεο)
Ο πρωταθλητής (βίντεο)
Θανάσης ο βομβιστής (1990, βίντεο)... Θανάσης
Ήσυχες μέρες του Αυγούστου (1991) .... Νικόλας
Ζωή χαρισάμενη (1993) .... Μάρκος
Το βλέμμα του Οδυσσέα (1995) .... ταξιτζής
Βήματα (1996, τηλεταινία)
Όλα είναι δρόμος (1998) .... θηροφύλακας
Το αίνιγμα (1998).... Λίνος και Θανάσης
Η ιστορία της Λίλυ (2002)
"ΤΟ ΔΙΚΙΟ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ ΠΟΛΛΑ ΣΟΥ ΣΤΕΡΗΣΕ ΜΑ Η ΖΩΗ Η ΛΕΧΩΝΑ ΕΛΠΙΔΕΣ ΓΕΝΝΗΣΕ.."
"ΤΟ ΔΙΚΙΟ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ ΠΟΛΛΑ ΣΟΥ ΣΤΕΡΗΣΕ ΜΑ Η ΖΩΗ Η ΛΕΧΩΝΑ ΕΛΠΙΔΕΣ ΓΕΝΝΗΣΕ.."
ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑΣ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ?Ι.M.F GET THE HELL OUT OF HERE!!!
Αν υπάρχει ένα "κλασικό" σύνθημα είναι "η 1η του Μάη δεν είναι αργία, είναι απεργία". Γιατί; Είναι μια ιστορία που έχει ως οριοθετημένη αφετηρία το Σικάγο, και χρονολογία το 1886 (αν και το αγωνιστικό κίνημα των εργατών είχε ξεκινήσει αρκετά χρόνια πριν). Θα κάνουμε μια ιστορική αναδρομή, για να μαθαίνουν οι νέοι και να… θυμούνται οι... παλιοί.
Γι' αυτούς που Πρωτομαγιά είναι απλά η αποθέωση της Άνοιξης, απλά να σημειώσουμε ότι ο Μάιος πήρε το όνομά του από τη ρωμαϊκή θεότητα Maja (Μάγια), που με τη σειρά της πήρε το όνομά της από την ελληνική λέξη Μαία, που σημαίνει "τροφός και μητέρα".
Για τους εργατικούς αγώνες η πρώτη του Μάη, είναι ημέρα - ορόσημο, ημέρα - σύμβολο. Από το 1872, στον Καναδά, οι εργάτες είχαν ξεκινήσει να διεκδικούν καλύτερες συνθήκες δουλειάς, οκτάωρη απασχόληση. Το 1884 στο συνέδριο της Αμερικανικής Ομοσπονδίας Εργασίας ελήφθη απόφαση να γίνουν την 1η Μάη απεργιακές κινητοποιήσεις στο Σικάγο, το μεγαλύτερο τότε βιομηχανικό κέντρο των ΗΠΑ. Κεντρικό σύνθημα: "Οκτώ ώρες δουλειά, οκτώ ώρες ανάπαυση, οκτώ ώρες ύπνο".
Το Κεντρικό Εργατικό Συνδικάτο και η Διεθνής Ένωση Εργαζομένων "Μαύρη Διεθνής" ήταν οι πιο δραστήριες οργανώσεις. Την πρωτομαγιά έγινε γενική απεργία, με μεγάλη συμμετοχή, παρότι το κλίμα μύριζε… μπαρούτι. Ήταν Σάββατο (εργάσιμη μέρα, πάντως) όταν εργάτες με τις οικογένειές τους ξεκίνησαν για να διαδηλώσουν στην πλατεία Haymarket.
Οι πρώτοι νεκροί
Απέναντί τους είχαν παραταχθεί αστυνομικές δυνάμεις, με οπλοπολυβόλα (!), που σύντομα ανέλαβαν δράση. Μια βόμβα έσκασε ανάμεσα στους εργάτες, οι πρώτοι νεκροί, οι τραυματίες, έγραψαν με το αίμα τους την ιστορία του εργατικού κινήματος. Δύο μέρες μετά η αστυνομία σκότωσε τέσσερις εργάτες και τραυμάτισε πολλούς άλλους, σε συγκέντρωση κοντά στο εργοστάσιο ξυλείας Μακ Γκόρμικ.
Το πρωί της επόμενης μέρας έγινε ειρηνική συγκέντρωση διαμαρτυρίας στην Πλατεία Αγοράς. Μια νέα βόμβα -μέχρι σήμερα δεν έχει διευκρινιστεί αν ήταν επαναστατική ή προβοκατόρικη ενέργεια- αυτή τη φορά προς την πλευρά της αστυνομίας, σκότωσε 7 αστυνομικούς και τραυμάτισε άλλους 66. Η αστυνομία επιτέθηκε, σκοτώνοντας αρκετούς και τραυματίζοντας γύρω στους 200 διαδηλωτές.
Στη συνέχεια δίκες - παρωδία και τελικά, στις 27 Μαΐου, το κακουργιοδικείο κατηγόρησε 8 μέλη της Μαύρης Διεθνούς, για το φόνο των αστυνομικών που είχαν σκοτωθεί από τη βόμβα της 4ης Μαΐου. Τα ονόματα των κατηγορουμένων ήταν: Α. Πάρσονς. Α. Σπάις. Μ. Σνομπ, Σ. Φίλντεν, Τζ. Ένγκελ, Α. Φίσερ, Ο. Νιμπ και Λ. Λινγκ.
Επτά καταδικάσθηκαν σε απαγχονισμό και ο άλλος ένας σε 15 χρόνια φυλάκιση. Στις 25 Ιουνίου 1893, στους τάφους έγινε τελετή και αναρτήθηκε χάλκινο μνημείο, ενώ μια μέρα αργότερα ο κυβερνήτης του Ιλινόις, Τζον Άλτζελτ, ζήτησε δημόσια συγγνώμη εκ μέρους της Πολιτείας.
Πρωτομαγιά στην Ελλάδα
Το 1892 έγινε η πρώτη πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση στην Ελλάδα, από τον Σοσιαλιστικό Σύλλογο του Καλλέργη.
Το 1893, τα αιτήματα της διαδήλωσης ήταν οκτάωρο, Κυριακή αργία και κρατική ασφάλιση στα θύματα εργατικών ατυχημάτων.
Το 1894 έγιναν 10 συλλήψεις και τον Αύγουστο έπιασαν τον Καλλέργη.
Το 1936 οι καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης, που από τον Φεβρουάριο είχαν καταλάβει το εργοστάσιο, δέχθηκαν επίθεση από την αστυνομία και τον στρατό. Στη διασταύρωση Εγνατίας και Βενιζέλου, χωροφύλακες πυροβόλησαν και σκότωσαν 7-8 εργάτες. Σ' αυτό το σημείο έχει στηθεί το μνημείο του καπνεργάτη.
Tουλάχιστον 12 νεκροί και 300 τραυματίες ήταν ο απολογισμός, αλλά και... ένα από τα μεγαλύτερα έργα της ελληνικής διανόησης. Ο "Επιτάφιος" του Γιάννη Ρίτσου ήταν εμπνευσμένος από αυτή τη ματωμένη πρωτομαγιά.
Το 1944 ο κατοχικός στρατός των Γερμανών, εκτέλεσε 200 Έλληνες αγωνιστές στο σκοπευτήριο της Καισαριανής.
Το 1976, σκοτώθηκε σε… τροχαίο (αδιευκρίνιστο ακόμα) ο Αλέκος Παναγούλης, ο οποίος έμεινε στην ιστορία για την απόπειρα δολοφονίας ενάντια στον δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο (Αύγουστος του '68).
Δεν θα μπούμε στον πειρασμό να τοποθετηθούμε σχετικά με το κατά πόσο δικαιώθηκαν αυτοί οι αγώνες. Υπάρχει η άποψη ότι οι όποιες κατακτήσεις αποτελούν ρεβιζιονισμό και πως μόνο όταν ο εργάτης είναι εξαθλιωμένος ξεσηκώνεται (Λένιν). Υπάρχει η άποψη πως τα πάντα αρχίζουν και τελειώνουν στο λουλουδένιο στεφάνι και στο… μαγιόξυλο.
Κρατήστε αυτήν που θέλετε. Το ότι έχουμε τη δυνατότητα να τα λέμε, να επιλέγουμε τη στάση μας απέναντι στην ιστορία και στο μέλλον, είναι πάντως αποτέλεσμα παγκόσμιων αγώνων, ανάλογων με αυτών του Σικάγο.
ΜΈΣΑ ΣΕ ΑΥΤΟ ΤΟ ΖΟΦΕΡΟ ΚΛΙΜΑ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ ΟΙ ΞΕΝΟΙ ΚΑΤΑΠΑΤΗΤΕΣ ΑΣ ΚΡΑΤΗΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΕΛΠΙΔΑ ΖΩΝΤΑΝΗ ΚΑΙ ΑΣ ΔΩΣΟΥΜΕ ΖΩΝΤΑΝΙΑ ΣΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ!!ΤΟ ΜΗΝΥΜΑ ΤΗΣ ΦΕΤΙΝΗΣ ΠΡΩΤΟΜΑΓΙΑΣ ΕΙΝΑΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΣΕ ΟΛΟΥΣ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΘΕΛΟΥΝ ΝΑ ΜΑΣ ΚΛΕΨΟΥΝ ΤΟ ΟΝΕΙΡΟ ΚΑΙ ΤΟ ΜΕΛΛΟΝ ΤΩΝ ΠΑΙΔΙΩΝ ΜΑΣ...
ΘΑ ΤΟΥΣ ΑΦΗΣΟΥΜΕ?!ΘΑ ΕΠΙΤΡΕΨΟΥΜΕ ΤΗΝ ΛΕΗΛΑΣΙΑ?!ΤΩΡΑ ΕΙΝΑΙ Η ΣΤΙΓΜΗ ΝΑ ΑΝΤΙΣΤΑΘΟΥΜΕ!!!
"ΤΟ ΔΙΚΙΟ ΤΟΥ ΑΓΩΝΑ ΠΟΛΛΑ ΣΟΥ ΣΤΕΡΗΣΕ ΜΑ Η ΖΩΗ Η ΛΕΧΩΝΑ ΕΛΠΙΔΕΣ ΓΕΝΝΗΣΕ.."
Γι' αυτούς που Πρωτομαγιά είναι απλά η αποθέωση της Άνοιξης, απλά να σημειώσουμε ότι ο Μάιος πήρε το όνομά του από τη ρωμαϊκή θεότητα Maja (Μάγια), που με τη σειρά της πήρε το όνομά της από την ελληνική λέξη Μαία, που σημαίνει "τροφός και μητέρα".
Για τους εργατικούς αγώνες η πρώτη του Μάη, είναι ημέρα - ορόσημο, ημέρα - σύμβολο. Από το 1872, στον Καναδά, οι εργάτες είχαν ξεκινήσει να διεκδικούν καλύτερες συνθήκες δουλειάς, οκτάωρη απασχόληση. Το 1884 στο συνέδριο της Αμερικανικής Ομοσπονδίας Εργασίας ελήφθη απόφαση να γίνουν την 1η Μάη απεργιακές κινητοποιήσεις στο Σικάγο, το μεγαλύτερο τότε βιομηχανικό κέντρο των ΗΠΑ. Κεντρικό σύνθημα: "Οκτώ ώρες δουλειά, οκτώ ώρες ανάπαυση, οκτώ ώρες ύπνο".
Το Κεντρικό Εργατικό Συνδικάτο και η Διεθνής Ένωση Εργαζομένων "Μαύρη Διεθνής" ήταν οι πιο δραστήριες οργανώσεις. Την πρωτομαγιά έγινε γενική απεργία, με μεγάλη συμμετοχή, παρότι το κλίμα μύριζε… μπαρούτι. Ήταν Σάββατο (εργάσιμη μέρα, πάντως) όταν εργάτες με τις οικογένειές τους ξεκίνησαν για να διαδηλώσουν στην πλατεία Haymarket.
Οι πρώτοι νεκροί
Απέναντί τους είχαν παραταχθεί αστυνομικές δυνάμεις, με οπλοπολυβόλα (!), που σύντομα ανέλαβαν δράση. Μια βόμβα έσκασε ανάμεσα στους εργάτες, οι πρώτοι νεκροί, οι τραυματίες, έγραψαν με το αίμα τους την ιστορία του εργατικού κινήματος. Δύο μέρες μετά η αστυνομία σκότωσε τέσσερις εργάτες και τραυμάτισε πολλούς άλλους, σε συγκέντρωση κοντά στο εργοστάσιο ξυλείας Μακ Γκόρμικ.
Το πρωί της επόμενης μέρας έγινε ειρηνική συγκέντρωση διαμαρτυρίας στην Πλατεία Αγοράς. Μια νέα βόμβα -μέχρι σήμερα δεν έχει διευκρινιστεί αν ήταν επαναστατική ή προβοκατόρικη ενέργεια- αυτή τη φορά προς την πλευρά της αστυνομίας, σκότωσε 7 αστυνομικούς και τραυμάτισε άλλους 66. Η αστυνομία επιτέθηκε, σκοτώνοντας αρκετούς και τραυματίζοντας γύρω στους 200 διαδηλωτές.
Στη συνέχεια δίκες - παρωδία και τελικά, στις 27 Μαΐου, το κακουργιοδικείο κατηγόρησε 8 μέλη της Μαύρης Διεθνούς, για το φόνο των αστυνομικών που είχαν σκοτωθεί από τη βόμβα της 4ης Μαΐου. Τα ονόματα των κατηγορουμένων ήταν: Α. Πάρσονς. Α. Σπάις. Μ. Σνομπ, Σ. Φίλντεν, Τζ. Ένγκελ, Α. Φίσερ, Ο. Νιμπ και Λ. Λινγκ.
Επτά καταδικάσθηκαν σε απαγχονισμό και ο άλλος ένας σε 15 χρόνια φυλάκιση. Στις 25 Ιουνίου 1893, στους τάφους έγινε τελετή και αναρτήθηκε χάλκινο μνημείο, ενώ μια μέρα αργότερα ο κυβερνήτης του Ιλινόις, Τζον Άλτζελτ, ζήτησε δημόσια συγγνώμη εκ μέρους της Πολιτείας.
Πρωτομαγιά στην Ελλάδα
Το 1892 έγινε η πρώτη πρωτομαγιάτικη συγκέντρωση στην Ελλάδα, από τον Σοσιαλιστικό Σύλλογο του Καλλέργη.
Το 1893, τα αιτήματα της διαδήλωσης ήταν οκτάωρο, Κυριακή αργία και κρατική ασφάλιση στα θύματα εργατικών ατυχημάτων.
Το 1894 έγιναν 10 συλλήψεις και τον Αύγουστο έπιασαν τον Καλλέργη.
Το 1936 οι καπνεργάτες της Θεσσαλονίκης, που από τον Φεβρουάριο είχαν καταλάβει το εργοστάσιο, δέχθηκαν επίθεση από την αστυνομία και τον στρατό. Στη διασταύρωση Εγνατίας και Βενιζέλου, χωροφύλακες πυροβόλησαν και σκότωσαν 7-8 εργάτες. Σ' αυτό το σημείο έχει στηθεί το μνημείο του καπνεργάτη.
Tουλάχιστον 12 νεκροί και 300 τραυματίες ήταν ο απολογισμός, αλλά και... ένα από τα μεγαλύτερα έργα της ελληνικής διανόησης. Ο "Επιτάφιος" του Γιάννη Ρίτσου ήταν εμπνευσμένος από αυτή τη ματωμένη πρωτομαγιά.
Το 1944 ο κατοχικός στρατός των Γερμανών, εκτέλεσε 200 Έλληνες αγωνιστές στο σκοπευτήριο της Καισαριανής.
Το 1976, σκοτώθηκε σε… τροχαίο (αδιευκρίνιστο ακόμα) ο Αλέκος Παναγούλης, ο οποίος έμεινε στην ιστορία για την απόπειρα δολοφονίας ενάντια στον δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο (Αύγουστος του '68).
Δεν θα μπούμε στον πειρασμό να τοποθετηθούμε σχετικά με το κατά πόσο δικαιώθηκαν αυτοί οι αγώνες. Υπάρχει η άποψη ότι οι όποιες κατακτήσεις αποτελούν ρεβιζιονισμό και πως μόνο όταν ο εργάτης είναι εξαθλιωμένος ξεσηκώνεται (Λένιν). Υπάρχει η άποψη πως τα πάντα αρχίζουν και τελειώνουν στο λουλουδένιο στεφάνι και στο… μαγιόξυλο.
Κρατήστε αυτήν που θέλετε. Το ότι έχουμε τη δυνατότητα να τα λέμε, να επιλέγουμε τη στάση μας απέναντι στην ιστορία και στο μέλλον, είναι πάντως αποτέλεσμα παγκόσμιων αγώνων, ανάλογων με αυτών του Σικάγο.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)
Copyright © 2013 Dionisos Restaurant
0 σχόλια: